کد مطلب:210690 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:133
قرآن و نجوم
هو الذی جعل لكم النجوم لتهتدوا بها فی ظلمات البر و البحر قد فصلنا الایات لقوم یعلمون
98 سوره انعام
آن خداوند است كه ستارگان را وسیله هدایت و ارشاد بشر قرار داد تا هم راه های زمین را در تاریكی ها دریابند و در دریاها راه را بشناسند و هم راه و روش افكار و عقاید صحیح را به شناختن ستارگان دریابند و به موجب و آفریننده عالم پی برده ایمان و عقیده خود را كامل كنند در سوره نجم بشر را به حقایقی از عالم تكوین دعوت می كند اول مراقبت در حین خوابیدن و بیداری به سوی آسمان ها و دیدن عظمت و كبریائی خلقت آنگاه عبادت حق با حضور قلب و اداء نماز شب.
دوم سوگند به ستارگان باعظمت كه این خلقت و آفرینش عبث نیست و اعتقاد و تسلیم به این قدرت گمراهی و باطل نمی باشد و آنچه محمد صلی الله علیه و آله گفته وحی الهی و منطق ربوبی است.
سوم تقریع و سرزنش كفار به جهل و نابخردی آنها است كه این همه آیات را می بینند و باز به عبادت بتها می پردازند.
لطیفه این سوره خلقت بشر از آب نطفه و خلقت كرات بزرگ از مواد ریز است و نقطه برجسته این سوره كه در باب ستارگان است بیان آفرینش همان شعری است كه بزرگ ترین و باحجم ترین و باعظمت ترین ستاره كیهانی عالم علوی است و نظام عالم با نظام امم و نظام تشریع با نظام تكون همه با هم پیوسته و منطبق است.
تو پنداری جهانی غیر از این نیست
زمین و آسمانی غیر از این نیست
چو آن كرمی كه در پیله نهانست
زمین و آسمان او همان است
قل انظروا ماذا فی السموات و الارض و ما تغنی الایات و النذر عن قوم لا یؤمنون
[ صفحه 120]
بگو به آسمان ها بنگرند و آنچه بین آسمانها و زمین است آیا بی نیاز نمی كند شما را برای ایمان به خدا و ترس و بیم از كفر و شرك.
این نشانه های قدرت پروردگار را ببینید و از عذاب او بترسید.
و انه هو رب الشعری (آیه ی 50 سوره نجم)
آن خداوند است كه خالق و آفریننده و تربیت كننده و علت موجده و مبقیه شعری می باشد.
شعری چیست؟
شعری در لغت و تفسیر یا شعریان دو كوكب است یكی را غمیصا گویند و دیگری را عبود كه اولی در شام دیده شده و آن را عمیصای شامی گفته اند و عبود یمانیه كه اولین بار در یمن دیده شده و عبود از غمیصا روشن تر است و هر دو در ورای جوزا طالع می شود كه برخی از عرب عبود را می پرستیدند.
چرا خداوند خود را آفریننده یك ستاره یاد كرده؟! و سوره ای به نام ستارگان آورده بدان سوگند خورده است.
این موضوع از نظر قرآن و كتاب آسمانی و از نظر علوم بشری بسیار جالب توجه است كه اكنون یك مقدمه كوتاهی كه سبب خلقت ستاره ای را یاد می فرماید می نگاریم هر كس در پیشگاه عقل و خرد به بزرگ ترین صنعت و قدرت خود را به عرصه ظهور و بروز می گذارد و آن را معرفی می نماید و یاد می كند.
تا مرد سخن نگفته باشد
عیب و هنرش نهفته باشد
در جهان هستی مخلوقاتی آفریده شده كه در بزرگی و عظمت و اثر و اهمیت عقل آدمی را خیره و مات و مبهوت می سازد و بشر نسبت به بسیاری از آنها شاید هنوز هم بی اطلاع است و تصور آن هم محال به نظر می آید.
نه تنها كوته خردان و نادانان از این ستارگان بی خبرند و بلكه دیده بصیرت دانشمندانی كه در راه علوم فلكی رنج بسیار كشیده اند میدان دیدشان كم و محدود است بی خبران خلقت را منحصر به كره زمین آن هم گوشه ای از مسكن خود می دانند در حالی كه میدان بی انتهای عالم آفرینش وسیع تر از احاطه علمی بشر است - درست دنیای پهناور آفرینش چون باغی است كه اول و آخرش ناپیدا و تأسیس و تخریبش نامعلوم و بشر چون موجودی تازه وارد است كه از اول و آخر آن خبر ندارد.
[ صفحه 121]
پشه كی داند كه این باغ از كی است
در بهاران زاد و مرگش دردی است
حضرت امام جعفر صادق بزرگ ترین مؤسس و مدرس تعلیم و تربیتی علمی و عملی بشر در باب اثر هلیله همین بیان را فرموده و امروز هم تلسكوپ های بزرگ و وسایل مجهز نیرومندی كه برای دیدار افلاك و ستارگان تهیه كردند فرضیه های گذشتگان را كهنه و فرسوده نموده و یك فصل نوی به وجود آورده.
مثلا در هیئت قدیم كه فقط با چشم و تصورات خود ستارگان ثابت و سیار را احصاء نموده بودند از شماره های انگشت خارج نبوده اما امروز بنا بر تحقیقات علمای فلكی در حدود پنج هزار ستاره را در آسمان صاف و شفاف احصاء و شماره نموده اند.
می گویند اگر با دوربین متوسطی كه قطر عدسی آن دوازده سانتیمتر باشد آسمان را تماشا كنید دو میلیون و نیم ستاره خواهید دید یعنی تعداد كواكب مرئیه پانصد برابر كواكبی است كه با چشم دیده می شود [1] و هرگاه با دوربین رصدخانه پالومارا [2] كه اخیرا به كار انداخته اند توجه نمائید قریب دو میلیارد ستاره خواهید دید كه باز هم این عدد را نمی توان تعداد حقیقی یا نهائی كواكب دانسته بلكه پس از آن عدد ستارگان را تا چهل میلیارد برآورد كرده اند یعنی هشت میلیون برابر از آنچه كه اشخاص كوته بین به چشم نزدیك بین خود دیده یا می بینند.
در قرآن مجید سنت بر این نبوده كه علم فلكی بیاموزد و هیئت درس دهد و نخواسته صفحه آسمان را برای بشر باز كند و تعلیم دهد بلكه خواسته مقیاس و میزان قدرت را از نمونه های آفرینش به منظور تكمیل مبانی توحید بیاموزد و لذا فرمود (انا زینا السماء الدنیا بزینة الكواكب) و توجه بشر را به آسمان و وجود ستارگان جلب نموده و صرف تزیین آسمان دنیا را به وجود كواكب متذكر شده و مكرر دستور نظر كردن و توجه نمودن به آسمان را برای دیدن ستارگان داده كه چون بشر دید رشد و عقل و خرد هم به دنباله پیدایش و مبداء و منتهای آن برمی آید و از دستگاه آفرینش به قدر استطاعت ادراك می نماید.
مثلا یك سلسله ستارگانی متصل به هم آمیخته كه به قول عوام راه مكه است یعنی در خط سیر كعبه برای بینندگان قرار گرفته و امروز به كهكشان معروف شده اگر آن را مورد
[ صفحه 122]
توجه قرار دهیم یك جاده دور پهن سفیدرنگی می بینیم كه از نزدیك میلیون ها ستاره متمایز تشكیل یافته است و منظومه شمسی یعنی مركز جاذبه عمومی آن چندین برابر از آنچه ما تصور و حساب می كنیم می باشد.
98 سوره انعام
آن خداوند است كه ستارگان را وسیله هدایت و ارشاد بشر قرار داد تا هم راه های زمین را در تاریكی ها دریابند و در دریاها راه را بشناسند و هم راه و روش افكار و عقاید صحیح را به شناختن ستارگان دریابند و به موجب و آفریننده عالم پی برده ایمان و عقیده خود را كامل كنند در سوره نجم بشر را به حقایقی از عالم تكوین دعوت می كند اول مراقبت در حین خوابیدن و بیداری به سوی آسمان ها و دیدن عظمت و كبریائی خلقت آنگاه عبادت حق با حضور قلب و اداء نماز شب.
دوم سوگند به ستارگان باعظمت كه این خلقت و آفرینش عبث نیست و اعتقاد و تسلیم به این قدرت گمراهی و باطل نمی باشد و آنچه محمد صلی الله علیه و آله گفته وحی الهی و منطق ربوبی است.
سوم تقریع و سرزنش كفار به جهل و نابخردی آنها است كه این همه آیات را می بینند و باز به عبادت بتها می پردازند.
لطیفه این سوره خلقت بشر از آب نطفه و خلقت كرات بزرگ از مواد ریز است و نقطه برجسته این سوره كه در باب ستارگان است بیان آفرینش همان شعری است كه بزرگ ترین و باحجم ترین و باعظمت ترین ستاره كیهانی عالم علوی است و نظام عالم با نظام امم و نظام تشریع با نظام تكون همه با هم پیوسته و منطبق است.
تو پنداری جهانی غیر از این نیست
زمین و آسمانی غیر از این نیست
چو آن كرمی كه در پیله نهانست
زمین و آسمان او همان است
قل انظروا ماذا فی السموات و الارض و ما تغنی الایات و النذر عن قوم لا یؤمنون
[ صفحه 120]
بگو به آسمان ها بنگرند و آنچه بین آسمانها و زمین است آیا بی نیاز نمی كند شما را برای ایمان به خدا و ترس و بیم از كفر و شرك.
این نشانه های قدرت پروردگار را ببینید و از عذاب او بترسید.
و انه هو رب الشعری (آیه ی 50 سوره نجم)
آن خداوند است كه خالق و آفریننده و تربیت كننده و علت موجده و مبقیه شعری می باشد.
شعری چیست؟
شعری در لغت و تفسیر یا شعریان دو كوكب است یكی را غمیصا گویند و دیگری را عبود كه اولی در شام دیده شده و آن را عمیصای شامی گفته اند و عبود یمانیه كه اولین بار در یمن دیده شده و عبود از غمیصا روشن تر است و هر دو در ورای جوزا طالع می شود كه برخی از عرب عبود را می پرستیدند.
چرا خداوند خود را آفریننده یك ستاره یاد كرده؟! و سوره ای به نام ستارگان آورده بدان سوگند خورده است.
این موضوع از نظر قرآن و كتاب آسمانی و از نظر علوم بشری بسیار جالب توجه است كه اكنون یك مقدمه كوتاهی كه سبب خلقت ستاره ای را یاد می فرماید می نگاریم هر كس در پیشگاه عقل و خرد به بزرگ ترین صنعت و قدرت خود را به عرصه ظهور و بروز می گذارد و آن را معرفی می نماید و یاد می كند.
تا مرد سخن نگفته باشد
عیب و هنرش نهفته باشد
در جهان هستی مخلوقاتی آفریده شده كه در بزرگی و عظمت و اثر و اهمیت عقل آدمی را خیره و مات و مبهوت می سازد و بشر نسبت به بسیاری از آنها شاید هنوز هم بی اطلاع است و تصور آن هم محال به نظر می آید.
نه تنها كوته خردان و نادانان از این ستارگان بی خبرند و بلكه دیده بصیرت دانشمندانی كه در راه علوم فلكی رنج بسیار كشیده اند میدان دیدشان كم و محدود است بی خبران خلقت را منحصر به كره زمین آن هم گوشه ای از مسكن خود می دانند در حالی كه میدان بی انتهای عالم آفرینش وسیع تر از احاطه علمی بشر است - درست دنیای پهناور آفرینش چون باغی است كه اول و آخرش ناپیدا و تأسیس و تخریبش نامعلوم و بشر چون موجودی تازه وارد است كه از اول و آخر آن خبر ندارد.
[ صفحه 121]
پشه كی داند كه این باغ از كی است
در بهاران زاد و مرگش دردی است
حضرت امام جعفر صادق بزرگ ترین مؤسس و مدرس تعلیم و تربیتی علمی و عملی بشر در باب اثر هلیله همین بیان را فرموده و امروز هم تلسكوپ های بزرگ و وسایل مجهز نیرومندی كه برای دیدار افلاك و ستارگان تهیه كردند فرضیه های گذشتگان را كهنه و فرسوده نموده و یك فصل نوی به وجود آورده.
مثلا در هیئت قدیم كه فقط با چشم و تصورات خود ستارگان ثابت و سیار را احصاء نموده بودند از شماره های انگشت خارج نبوده اما امروز بنا بر تحقیقات علمای فلكی در حدود پنج هزار ستاره را در آسمان صاف و شفاف احصاء و شماره نموده اند.
می گویند اگر با دوربین متوسطی كه قطر عدسی آن دوازده سانتیمتر باشد آسمان را تماشا كنید دو میلیون و نیم ستاره خواهید دید یعنی تعداد كواكب مرئیه پانصد برابر كواكبی است كه با چشم دیده می شود [1] و هرگاه با دوربین رصدخانه پالومارا [2] كه اخیرا به كار انداخته اند توجه نمائید قریب دو میلیارد ستاره خواهید دید كه باز هم این عدد را نمی توان تعداد حقیقی یا نهائی كواكب دانسته بلكه پس از آن عدد ستارگان را تا چهل میلیارد برآورد كرده اند یعنی هشت میلیون برابر از آنچه كه اشخاص كوته بین به چشم نزدیك بین خود دیده یا می بینند.
در قرآن مجید سنت بر این نبوده كه علم فلكی بیاموزد و هیئت درس دهد و نخواسته صفحه آسمان را برای بشر باز كند و تعلیم دهد بلكه خواسته مقیاس و میزان قدرت را از نمونه های آفرینش به منظور تكمیل مبانی توحید بیاموزد و لذا فرمود (انا زینا السماء الدنیا بزینة الكواكب) و توجه بشر را به آسمان و وجود ستارگان جلب نموده و صرف تزیین آسمان دنیا را به وجود كواكب متذكر شده و مكرر دستور نظر كردن و توجه نمودن به آسمان را برای دیدن ستارگان داده كه چون بشر دید رشد و عقل و خرد هم به دنباله پیدایش و مبداء و منتهای آن برمی آید و از دستگاه آفرینش به قدر استطاعت ادراك می نماید.
مثلا یك سلسله ستارگانی متصل به هم آمیخته كه به قول عوام راه مكه است یعنی در خط سیر كعبه برای بینندگان قرار گرفته و امروز به كهكشان معروف شده اگر آن را مورد
[ صفحه 122]
توجه قرار دهیم یك جاده دور پهن سفیدرنگی می بینیم كه از نزدیك میلیون ها ستاره متمایز تشكیل یافته است و منظومه شمسی یعنی مركز جاذبه عمومی آن چندین برابر از آنچه ما تصور و حساب می كنیم می باشد.
[1] نجوم و تنجيم دانشمند معاصر آقاي سيد محمدباقر هيوي ص 190.
[2] رصدخانه ايالت كاليفرنيا آمريكا.